Reklam Kurulu (“Kurul”) tarafından yayınlanan 353 sayılı ve 16.01.2025 tarihli Kurul toplantısında, finansal piyasalarda çevresel beyanların kullanımına yönelik kapsamlı bir inceleme gerçekleştirilmiş ve bankacılık sektöründe çevre temalı kredi reklamlarına ilişkin önemli tespitler yapılmıştır.
Bu doğrultuda, Reklam Kurulu tarafından belirlenen aykırılıklara yönelik idari yaptırımlar uygulanmış ve ilgili finansal kuruluşlara gerekli bilgilendirme yapılmıştır. Aşağıda, alınan kararlardan bazılarına yer verilmektedir.
- 2025/7943 No’lu Türkiye İş Bankası Kararı
Yapılan incelemeler sonucunda; söz konusu tanıtımlarda yer alan "Çevreci Taşıt Kredisi, Çevreci Ev Kredisi" şeklinde ifade edilen kredilerin çevre üzerinde gerçekte olduğundan daha olumlu katkısı olduğu yönünde bir izlenim oluşturduğu, sunulan kredinin tüketicilere arzı konusunda herhangi bir çevresel etki iyileştirmesi yapılmamasına karşın bu krediyle satın alınacak taşıtların ve konutların çevre dostu olarak nitelendirilen taşıt ve konutlarla sınırlandırıldığı,
Bununla birlikte, "Çevreci Taşıt Kredisi" isimli kredinin açıklama kısmında, "doğa dostu 0 km elektrikli ve hibrit otomobillerin finansmanında ayrıcalıklar sunuyoruz. Kredi hakkında detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz" ifadesine yer verilerek kredi hakkında detaylı bilgiye ulaşılabilecek bir bağlantı eklendiği, ancak söz konusu bağlantıya tıklandığında herhangi bir kampanyaya yer verilmediği, dolayısıyla söz konusu kredi ile ilgili bir kampanya olmamasına rağmen kampanya varmış gibi bir izlenim yaratıldığı, ayrıca kredinin esaslı unsuru olarak değerlendirilen faiz oranının ve ayrıcalıklı koşulların reklamda belirtilmediği,
Diğer taraftan, "Çevreci Ev Kredisi" olarak adlandırılan kredinin açıklama kısmında, "Tahsis Ücreti %0,5 yerine %0,25 olarak uygulanır" ifadesi yer almasına rağmen, söz konusu iddianın ispatlanamadığı değerlendirilmiş olup, reklam veren hakkında, anılan reklamları durdurma cezası verilmesine karar verilmiştir.
- 2025/7947 No’lu Türkiye Garanti Bankası Kararı
Yapılan incelemeler sonucunda; www.garantibbva.com.tr adresli internet sitesinde yer alan tüketicilerin çevre konusundaki duyarlılığını hedefleyen reklamlarda kullanılan "Çevreci Taşıt Kredisi... " ifadesinin anılan kredinin çevre üzerinde gerçekte olduğundan daha olumlu katkısı olduğu yönünde bir izlenim oluşturduğu, sunulan kredinin tüketicilere arzı konusunda herhangi bir çevresel etki iyileştirmesi yapılmamasına karşın bu krediyle satın alınacak taşıtların çevre dostu olarak nitelendirilen taşıtlarla sınırlandırılarak "ayrıcalıklı koşullarla" ifadesine yer verildiği, ancak kredinin esaslı unsuru olarak değerlendirilen faiz oranının ve ayrıcalıklı koşulların reklamda belirtilmediği,
Www.youtube.com adresli video paylaşım platformunda yayımlanan reklamda yer alan "Türkiye’nin en çok kullanılan bankacılık uygulaması
Garanti BBVA Mobil" ifadesinin karşılaştırma içerdiği ve en çok kullanılan bankacılık uygulaması olduğuna yönelik bilginin ispatlanamadığı,
Diğer yandan "...Garanti BBVA Mobil’de Ekolojik Adımlar var. Siz de hemen Garanti BBVA Mobil’i indirin, ekolojik görevlerinizi tamamlayarak doğamıza iyi bakın! ...Mesela doğamız için ekolojik adımlar var. Toplu taşıma kullanıp sürdürülebilir bir geleceğe son sürat ilerleyen var. Dijital slipi tercih edip kağıt israfının önüne geçen var. 'Ben ne yapabilirim?' demeyip doğayı korumak için adım adım elinden geleni yapan var. Daha az akaryakıt harcamak için daha çok adım atan var..." şeklindeki ifadelerin birer çevresel beyan olduğu, genel nitelik arz eden ve herhangi bir açıklama yapılmadan kullanılan bu ifadelerin tanıtımı yapılan ürünün veya üretim süreçlerinin çevreye etkilerine ilişkin olarak tüketiciler nezdinde belirsizliğe neden olacak şekilde kullanıldığı, çevresel etkilerin ölçüm veya değerlendirme yöntemlerine ilişkin açıklayıcı bilgilere yer verilmeyen söz konusu reklamın yayınlandığı mecra bu bilgileri vermek için sınırlı olduğunda tüketicilerin ayrıntılı bilgi alabileceği mecraya yönlendirilmesi gerektiği, dolayısıyla söz konusu reklamlarla banka uygulamasının çevreye gerçekte olduğundan daha çok olumlu katkısı olduğu konusunda tüketicilerin yanlış yönlendirildiği, çevre konusundaki duyarlılıklarının ve bilgi eksikliklerinin istismar edildiği değerlendirilmiş olup, reklam veren hakkında, anılan reklamları durdurma cezası verilmesine karar verilmiştir.
- 2025/7940 No’lu Türkiye Vakıflar Bankası Kararı
Söz konusu tanıtımlarda yer alan "Doğa Dostu Taşıt Kredisi" şeklinde ifade edilen kredinin çevre üzerinde gerçekte olduğundan daha olumlu etkisi olduğu yönünde bir izlenim oluşturduğu, sunulan kredinin tüketicilere arzı konusunda herhangi bir çevresel etki iyileştirmesi yapılmamasına karşın bu krediyle satın alınacak taşıtların doğa dostu olarak nitelendirilen taşıtlarla sınırlandırıldığı,
Ayrıca, "Sürdürülebilir Bankacılık" logosunda kullanılan ifadenin genel nitelikteki çevreye ilişkin beyan olduğu ve anılan çevresel beyanın tüketiciler nezdinde belirsizliğe neden olacak şekilde kullanıldığı, bununla birlikte, "Doğa Dostu Taşıt Kredisi" olarak adlandırılan kredi türü ile ilgili olarak "özel cazip faiz oranı" ifadelerine yer verilmesine rağmen kredinin esaslı unsuru olarak değerlendirilen faiz oranının reklamda belirtilmediği değerlendirilmiş olup, reklam veren hakkında, reklamları durdurma cezası verilmesine karar verilmiştir.
Yukarıdaki kararlardan görüleceği üzere, tüketicilerin çevre duyarlılığını suistimal edebilecek ifadelerin önlenmesi amacıyla yürütülen bu inceleme sonucunda, çeşitli bankaların reklamlarında ana vaadin esaslı unsurlarının yeterince açık ve anlaşılır şekilde sunulmadığı, çevresel faydaya ilişkin iddiaların gerçekte olduğundan daha büyük bir etki yarattığı izlenimi oluşturduğu belirlenmiştir.