2 Kasım 2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Konutların Turizm Amaçlı Kiralanmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Kanun”) ile 100 günden az süreli turizm amaçlı konut kiralamalarında izin belgesi alma zorunluluğu getirilmiştir. Ayrıca, izin belgesinin alınmadığı durumda idari para cezası yaptırımı düzenlenmiştir. Kanun, özellikle konut kiralamasında sıkça başvurulan Airbnb uygulamasını etkileyen önemli kısıtlamalar içermektedir.
İzin Belgesi Alma Zorunluluğu
Kanun madde 3 uyarınca, tek seferde yüz günden az kiralama yapılan turizm amaçlı konutlar için Kültür ve Turizm Bakanlığından izin alma zorunluluğu getirilmiştir. Kiralama sözleşmesi yapılmadan önce bu izin belgesinin Bakanlık’tan alınması zorunludur. İzin belgesi alınmasına binaen Bakanlık tarafından ilgili konuta ilişkin verilen plaketin konutun girişine asılması zorunludur.
Kanunda ayrıca bağımsız bölüme dair kiralama yapacak kişinin diğer kat maliklerinden kiralama yapabilmek için onay alması zorunluluğu getirilmiştir. Kat malikleri bu onayı oybirliği ile vermelidir. Kat maliklerinden alınacak onayın Bakanlığa ibraz edilmesi zorunludur.
İzin Belgesi Alınmaması Durumunda İdari Yaptırımlar
İzin belgesi alınmaksızın yapılan kiralamalara ilişkin idari yaptırımlar aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:
- İzin belgesi bulunmaksızın turizm amaçlı kiralanan konutları kiraya verenlere, kiralama yapılan her bir konut için yüz bin Türk lirası idari para cezası verilecektir. Ardından izin belgesinin alınması için tanınan 15 günlük süre içinde izin belgesi alınmaksızın turizm amaçlı kiralama faaliyetine devam edenlere beş yüz bin Türk lirası idari para cezası uygulanacaktır. Tekrar verilen süreye rağmen izin belgesi bulunmaksızın turizm amaçlı kiralama faaliyetlerine devam edenler hakkında, bir milyon Türk lirası idari para cezası uygulanacaktır.
- İzin belgesi sahibinden kiraladığı turizm amaçlı konutu kendi ad ve hesabına üçüncü kişilere kiraya verenler hakkında her bir sözleşme için yüz bin Türk lirası idari para cezası uygulanacaktır.
- Kendi adına mesken olarak kullanmak amacıyla kiraladığı konutu kendi ad ve hesabına turizm amaçlı kiraya verenler hakkında ise her bir sözleşme için yüz bin Türk lirası idari para cezası uygulanacaktır.
- İzin belgesi olmayan konutların turizm amaçlı kiralanmasına aracılık edenler hakkında, her bir sözleşme için yüz bin Türk lirası idari para cezası uygulanacaktır.
- Her defasında yüz günden fazla süreli kira sözleşmesi yapmasına rağmen, ilk sözleşme tarihinden itibaren bir yıl içerisinde aynı konutu dört defadan fazla kiraya verenler hakkında ise bir milyon Türk lirası idari para cezası uygulanacaktır.
Aracı Hizmet Sağlayıcılar İçin Yaptırım
Airbnb gibi aracı hizmet sağlayıcı konumunda olan platformlar bakımından da bazı yaptırımlar belirlenmiştir. Öncelikle, izinsiz kiralama faaliyetinde bulunulduğu ya da tanıtımın yapıldığı tespit edildiğinde, Bakanlık tarafından aracı hizmet sağlayıcıdan 24 saat içinde içeriğin çıkarılması talep edilecektir. Bunu yerine getirmeyen aracı hizmet sağlayıcı hakkında, her bir konut için yüz bin Türk lirası idari para cezası uygulanabilir. İhlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine karar verilmesi, ancak bu karara uyulmaması halinde, aracı hizmet sağlayıcı hakkında her bir konut için yüz bin Türk lirası idari para cezası uygulanacaktır. İçeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararına karşı sulh ceza hâkimliğine başvurulması mümkündür.
İzin Belgesinin İptali
Turizm amaçlı kiralama yapılan konutun, kamu düzeni, kamu güvenliği ve genel ahlaka aykırı olarak kullanıldığının yetkili kamu kurum ve kuruluşları tespit edilmesi halinde, turizm amaçlı konut kiralama izin belgesinin iptaline karar verilebilir.
Gelinen noktada Kanun, hem Airbnb platformu hem de bu platform üzerinden ev kiralayan kişiler hakkında ciddi kısıtlamalar getirmiştir. Bu durumun etkisiyle, Türkiye'de Airbnb kullanımının yakın gelecekte önemli bir düşüş yaşayabileceğini öngörmek mümkündür.
Söz konusu düzenlemeler 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe girecek olup ilgili mevzuata bu link üzerinden erişebilirsiniz.