Avrupa Merkez Bankası (“ECB”), dijital Euro üzerine yürüttüğü çalışmalarla finansal dünyada yeni bir döneme geçişe hazırlanıyor. Ancak, bu girişim beraberinde bir dizi önemli gizlilik ve veri koruma endişelerini getiriyor. Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Birliği Konseyi'nin önümüzdeki aylarda yapılacak olan dijital euro oluşturulması tüzük teklifinin (“Tüzük Teklifi”) incelenmesi süreci, özel hayatın gizliliği ve kişisel verilerin korunması konusunda hassasiyet gösteren Avrupa Komisyonu, Avrupa Veri Koruma Kurulu (“EDPB”) ve Avrupa Veri Koruma Denetçisi’nden (“EDPS”) Ortak Görüş yayımlamasını talep etti.
Yayımlanan Ortak Görüş, dijital euronun kullanımında gizliliğin ve veri korumanın sağlanmasının temel amacı olduğunu belirtiliyor. EDPB ve EDPS, dijital euronun, kullanıcıların ödeme tercihlerini daima dijital euro veya nakit arasında seçim yapabilme esnekliğini koruyacağını ve dijital euronun "programlanabilir para" olmayacağını vurgulamıştır. Ancak, mevcut Tüzük Teklifi'nin bazı önemli noktalarda yetersiz kaldığı düşünülmekle bu konu hakkında geliştirmeler yapılması gerektiği Ortak Görüşte vurgulanmaktadır.
Dağıtım yöntemlerinin daha ayrıntılı hale getirilmesi, dijital euro benzersiz tanımlayıcılarının erişim ve veri koruma açısından daha net bir düzenleme yapılması, kişisel verilerin işlenmesi konusunda daha fazla açıklık olması gibi gereklilikler özellikle önerilmektedir. Bunlara ek olarak, özellikle ödeme hizmeti sağlayıcıları tarafından gerçekleştirilen işlemlerde veri işleme süreçlerinin sınırları ve yönetimi konusunda detaylı açıklama ve düzenlemelerin olması gerektiği de ifade edilmektedir.
EDPB ve EDPS, ECB’nin dolandırıcılığı önleme mekanizmalarıyla ilgili olarak Tüzük Teklifi'nde belirtilen hükümlerin belirsiz olduğunu, bu durumun mekanizmanın etkinliğini zayıflatabileceğini ve gizlilik ile ilgili endişeleri artırabileceğini, bu sebeple de daha açık ve kesin kuralların düzenlenmesini vurgulamaktadır. Dijital euronun BT ve siber güvenlik risklerine karşı daha güçlü bir şekilde korunması gerekmektedir. Düşük değerli çevrimiçi ödemeler için gizlilik standartlarının belirlenmesi konusunda da eksiklikler olduğunu belirtilerek bu kapsamda gizlilik standartların belirlenmesinin altı çizilmiştir.
Özetle, ECB’nin dijital euro çalışmaları halen devam ederken, gizlilik ve veri koruması konusunda şeffaflığın sağlanması ve kullanıcıların haklarının korunması için gereken adımların atılması gerektiği bu Ortak Görüşte özellikle vurgulanmaktadır. Bu süreçte, ECB'nin bir Veri Koruma Etki Değerlendirmesi (“DPIA”) yürütme yükümlülüğünü hatırlaması ve tasarım ve teknolojik seçimlerin gizlilik ve veri koruma yükümlülükleriyle uyumlu olmasını sağlaması gerekmektedir.
Bu çerçevede, dijital euro üzerine yapılan çalışmaların gizlilik ve veri koruma açısından daha sağlam, açık ve kesin temellere oturtulması ve kullanıcıların haklarının korunması, önümüzdeki süreçte atılması gereken kritik adımlar arasında yer almaktadır.
İlgili ortak görüş metnine bu link üzerinden ulaşabilirsiniz.