Doğrudan satış, bir satıcının anlatması ve/veya göstererek tanıtması aracılığıyla bir tüketim malının veya hizmetinin tüketiciye evinde, bir tanıdığının evinde, işyerinde veya bir satış noktası olmayan bir başka yerde doğrudan satışın gerçekleştiği bir satış mekanizmasıdır 14.01.2015 tarihinde 29236 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmeler Yönetmeliği ile doğrudan satış sistemi hakkında temel esaslar düzenlenmiştir.
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi Türkiye Büyük Millet Meclisi Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu’nda kabul edildi. Yapılacak kanun değişikliği doğrultusunda doğrudan satış sistemine ilişkin olarak yeni yasa tasarısı hazırlandı.
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da (“Kanun”) doğrudan satışa ilişkin tek düzenleme “İşyeri dışında kurulan sözleşmeler” başlıklı 47.maddede yer almaktadır. Doğrudan satış sözleşmeleri 47.maddenin 7.fıkrasında “Sözleşmenin zorunlu içeriği, kapsam dışı sözleşmeler, doğrudan satışlar, tüketici ile satıcı ve sağlayıcının hak ve yükümlülükleri, cayma hakkı, bilgilendirme yükümlülüğü, teslimat, satış yapacaklarda aranacak nitelikler ile diğer uygulama usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.”şeklinde düzenlenmektedir. Bu düzenleme doğrultusunda, İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmeler Yönetmeliği’nin altıncı 24 ve 25. Maddelerde doğrudan satış sisteminin usul ve esasları kapsam altına alınmıştır.
Komisyonlar tarafında kabul edilen yeni yasa tasarısı ile Kanun’un 47. maddesinin devamında gelecek şekilde 47/A maddesiyle doğrudan satış sisteminin kanunda düzenlenmesi öngörülmektedir. Yasa tasarısında, 47/A
maddesiyle doğrudan satış sisteminin “Doğrudan satış sistemi, doğrudan satış şirketi tarafından oluşturulan ve iş sözleşmesi ile istihdam edilmeyen, bağımsız temsilci, distribütör, danışman ve benzeri isimlerle komisyon, prim, teşvik ve ödül gibi menfaatler karşılığında faaliyet gösteren doğrudan satıcıların tüketicilere mal veya hizmet pazarladığı satış sistemidir” şeklinde tanımlanmıştır. Yasa tasarısı ile 47/A maddesi doğrudan satış şirketlerinin sermaye şirketleri olması gerekliliği düzenlenmiştir. Doğrudan satıcılardan sisteme katılma veya katılma karşılığında ek ücretler alınması veya doğrudan satıcının yapacağı satışlar karşılığında sistem seviyesinin yükselip alçalması yasaklanmıştır.
Doğrudan satışa ilişkin olarak yasa tasarısında ayrıca tüketicilere yönelik olarak Kanun’da 14 gün olarak düzenlenen cayma hakkı Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde görüşülecek olan yeni yasa tasarısında 30 gün olarak belirlenmiştir.
Doğrudan satış sistemine ilişkin yasa teklifinin Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edilmesi, sektörde önemli değişiklikler meydana gelebilecektir. Yeni düzenlemeler, doğrudan satış şirketleri ve satıcıları için daha şeffaf ve düzenli bir çalışma ortamı sağlamayı amaçlarken, tüketicilerin haklarının korunmasına da odaklanmaktadır. Özellikle doğrudan satış şirketlerinin sermaye şirketi olma zorunluluğu ve cayma hakkının 30 gün olarak belirlenmesi gibi maddeler, tüketicilere ek güvence sağlamayı hedeflemektedir. Yasa teklifinin Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde görüşülerek Resmi Gazete'de yayınlanmasının ardından yürürlüğe girmesiyle birlikte, doğrudan satış sektöründe faaliyet gösteren tüm paydaşlar için daha düzenli ve güvenilir bir yapının oluşması beklenmektedir.