Reklam Kurulu (“Kurul”) tarafından yayınlanan 346 sayılı ve 11.06.2024 tarihli Kurul toplantısında çevreye ilişkin beyanlar içeren reklamlar mercek altına alınmıştır.
Bilindiği üzere, Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin (“Yönetmelik”) 17. maddesi uyarınca “Reklamlar tüketicilerin çevre konusundaki duyarlılığını ya da bu alandaki olası bilgi eksikliğini istismar edecek biçimde yapılamaz.” Nitekim, Kurul'un 328 sayı ve 13.12.2022 tarihli toplantısında ilke kararı olarak kabul edilen Çevreye İlişkin Beyanlar İçeren Reklamlar Hakkında Kılavuz (“Kılavuz”) ile de çevreye ilişkin beyanların reklamlardaki doğru kullanım şekilleri detaylı bir şekilde düzenlenmiştir. İşbu Kılavuz akabinde Kurul’un çevreye ilişkin beyan kullanımlarını daha dikkatli bir şekilde incelediği gözlemlenmekte olup bu kapsamda, 346 sayılı ve 11.06.2024 tarihli Kurul toplantısı nezdinde incelenen örnek kararları aşağıda sizler için derledik.
1. 2024/3966 Sayılı “Doğayı senin kadar düşünen çok yoğun çikolatalı Milka” Kararı
Kurul tarafından yapılan incelemeler sonucunda; Instagram hesabında yapılan tanıtımlarda “Doğayı senin kadar düşünen çok yoğun çikolatalı Milka.” ifadesine yer verildiği tespit edilmiştir. Akabinde, söz konusu ifadede, ifadenin ne ile ilgili olduğu ne için ve nasıl kullanıldığı ile ürünün yaşam döngüsünün tümüne mi yoksa bir bölümüne mi yönelik olup olmadığına ilişkin gerekli bilgilere yer verilmemesi sebebi ile söz konusu ürün hakkında tüketicilerin yanıltıldığı değerlendirilmiştir. Bu kapsamda, Kurul tarafından anılan reklamların durdurulması cezası verilmesine karar verilmiştir.
2. 2024/3967 Sayılı LC Waikiki “Doğa Dostu” Kararı
Kurul tarafından gerçekleştirilen incelemeler ile internet sitesinde bir ürün ile ilgili olarak “Doğa Dostu”, “Bu üründe çevre dostu üretim teknikleriyle %30 daha az kimyasal kullandık ve %40 su tasarrufu sağladık” ve “Ürün Özellikleri: Sürdürülebilirlik Detayı: Çevre Dostu” ifadelerine yer verildiği tespit edilmiştir. Kurul söz konusu “Doğa Dostu, Çevre Dostu, Çevre Dostu Üretim Teknikleri” gibi genel nitelikteki kavramların tüketicilere açıklanmayıp ürünün üretim süreçlerinin çevreye etkilerine ilişkin olarak tüketiciler nezdinde belirsizliğe neden olacak şekilde kullanıldığını belirterek tüketicilerin bilgilerinin istismar edildiğini değerlendirmiştir. Yanı sıra, “çevre dostu üretim teknikleriyle %30 daha az kimyasal kullandık ve %40 su tasarrufu sağladık” beyanının “karşılaştırma niteliğinde çevreye ilişkin beyan” olduğu ve bu beyanların akredite olmuş
kurum ve kuruluşlarca bilimsel çalışmalara dayalı olarak ispatlanması gerekirken ispatlanmadığı belirtilerek anılan reklamların durdurulması cezası verilmesi kararı alınmıştır.
3. 2024/3968 Sayılı Arçelik “İklim Dostu Hareket’e Katıl” Kararı
Kurul tarafından yapılan incelemeler sonucunda; Youtube hesabında yapılan ürün tanıtımlarında "(…) ile İklim Dostu Harekete Katıl! İklim dostu ürünlerimizle dünyanın iyiliği için çalışmaya devam ediyoruz. Siz de (…) kullanarak İklim Dostu Hareket’e katılın, geleceği birlikte değiştirelim…” gibi ifadelere yer verildiği tespit edilmiş olup ilgili işbu genel nitelikteki kavramların tüketicilere açıklanmayıp ürünlerin üretim süreçlerinin çevreye etkilerine ilişkin olarak tüketiciler nezdinde belirsizliğe neden olacak şekilde kullanıldığını belirterek tüketicilerin bilgilerinin istismar edildiği değerlendirilmiştir. Yanı sıra, tanıtımlarda yer alan “Yılda 22 Ton Su Tasarrufu” ve “%32 Daha Az Karbon Salınımı” ibarelerinin “karşılaştırma niteliğinde çevreye ilişkin beyan” niteliğinde olduğu ve gerekli ispatların yapılmadığı vurgulanarak anılan reklamların durdurulması cezası verilmesine hükmedilmiştir.
4. 2024/3969 Sayılı Mavi “Dönüştürülmüş Sürdürülebilir Malzemeler” Kararı
Kurul tarafından yapılan incelemelerde internet sitesinde "Mavi All Blue koleksiyonundaki ürünlerde; organik, geri dönüştürülmüş ya da Better Cotton lisanslı pamuk, geri dönüştürülmüş polyester, TENCEL™ modal ve liyosel, pamuklaştırılmış hemp ve ileri dönüştürülmüş sürdürülebilir malzemeler kullanılıyor..." beyanlarına yer verildiği tespit edilerek bu beyanlar ile söz konusu koleksiyonda yer alan ürünlerin malzeme içerikleri hakkında bilgilere yer verilmezken tüketiciler nezdinde koleksiyonda yer alan ürünlerin tamamının anılan malzemelerden oluştuğuna yönelik bir algı oluşabileceği ve bu hususun tüketicilerin çevre konusundaki duyarlılığı ile bilgi eksikliğini istismar ettiği belirtilerek anılan reklamların durdurulması cezası verilmesine karar verilmiştir.
İşbu kararlar ile de teyit edilebileceği üzere, Kurul yanıltıcı bir şekilde kullanılan çevreye ilişkin beyanlar ile tüketicilerin bilgi eksikliklerinden faydalanarak çevreye karşı duyarlılık ve hassasiyetlerinin istismar edilmesine izin vermemektedir.